W ponad 50 polskich szpitalach trwa wdrażanie systemu e-usług. Jakie przyniesie korzyści? (2024)

• Realizowany przez Ministerstwo Zdrowia projekt e-usług to gigantyczne przedsięwzięcie, w którym biorą udział 52 szpitale
• Dzięki modułowi e-rejestracji pacjent będzie m.in. mógł wejść na swoje szpitalne konto i uzyskaćwgląd do zasobów swojej elektronicznej dokumentacji
• Posiadając własne szpitalnekonto będzie można, np. dokonać zdalnej rezerwacji terminu wizyty czy ustalić termin przyjęcia na oddział szpitalny

Rynek Zdrowia: - W gdańskim UCK trwa rozbudowa zintegrowanego systemu informatycznego. Czy jednym z celów tego przedsięwzięcia jest integracja z ogólnokrajowym systemem przetwarzania danych medycznych P1?

Dr inż. Marcin Wojciechowski, kierownik Działu Teleinformatyki Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku: - Tak, jest to jedno z kluczowych zadań realizowanego przez Ministerstwo Zdrowia projektu e-usług. To gigantyczne przedsięwzięcie, współfinansowane ze środków unijnych, w którym biorą udział 52 placówki, m.in. wszystkie szpitale kliniczne w naszym kraju, w tym oczywiście UCK w Gdańsku. W 2020 roku, kiedy ruszyły pierwsze postępowania przetargowe, realizacja projektu nabrała naprawdę dużego rozpędu.

Przetarg dotyczył części software`owej, czyli związanejz dostarczeniem e-usług, a także objął obszar hardware`u - w tej części szpitale przedstawiły swoje potrzeby i wymagania sprzętowe, w tym, na przykład dotyczące serwerów, macierzy itp.

Jeśli chodzi o e-usługi, każdy z dostawców HIS-ów (szpitalnych systemów informacyjnych) dla poszczególnych placówek, uczestniczy w projekcie w interesującym dla siebie zakresie partnerów. W naszym szpitalu mamy system CGM CLININET firmy CompuGroup Medical, stąd ta właśnie firma złożyła w przetargu ofertę na realizację e-usług dla swoich partnerskich szpitali, w tym dla UCK w Gdańsku.

- Co już w ramach projektu e-usług zostało w wykonane w Państwa szpitalu, a co zdarzy się w najbliższej przyszłości?

- Jesteśmy obecnie w fazie wdrożeniowej. Wspomniana część software`owa obejmująca e-usługi podzielona została na kilka etapów. Pierwszy, który firma CGM już zrealizowała, objął doprecyzowanie szczegółowych wymagań dotyczących modułów przewidzianych w projekcie głównym. Obecnie trwa ich implementacja. Spodziewamy się, że gotowe, wdrożone e-usługi zostanąnam dostarczone w przeciągu najbliższych miesięcy.

Otrzymamy trzy zasadnicze moduły e-usług:

• Moduł szeroko pojętego przetwarzania elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM), oczywiście zgodnego z krajową implementacją HL7 oraz możliwością wymiany EDM w ramach systemu P1, a także pozyskiwania danych z partnerskich szpitali. W pierwszej kolejności będą to placówki kliniczne uczestniczące w resortowym projekcie e-usług. Z czasem ta możliwość dotyczyć będzie wszystkich szpitali włączonych do systemu P1 i centralnego repozytorium danych
• E-rejestracja - to moduł umożliwiający naszym pacjentom m.in. zdalne rejestrowanie się na wizyty. Ma też wiele innych funkcjonalności, o których za chwilę.
• E-zlecenia - ten moduł służy przede wszystkim komunikacji między poszczególnymi ośrodkami - na podstawie różnych zawartych umów o świadczenie usług wzajemnych. Daje możliwość zlecania określonych świadczeń, w tym badań, oraz ich realizowania przez szpitale, laboratoria lub pracownie diagnostyki obrazowej.

Z perspektywy pacjenta najważniejsza jest oczywiście e-rejestracja. Ten moduł został bardzo dobrze i kompleksowo opisany. Jego wdrożenie w zaplanowanej formie stanowić będzie milowy krok dla osób, które coraz częściej wybierają elektroniczną drogę kontaktowania się ze szpitalem.

- Czy możliwość e-rejestracji będzie dostępna z poziomu strony internetowej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku?

- Tak. Ponadto projekt zakłada, że każdy biorący w nim udział szpital będzie posiadał własną„instancję” e-rejestracji sprzęgniętą ze swoim szpitalnym systemem informacyjnym (HIS). Taka e-rejestracja to, w dużym skrócie, de facto monitor na którym użytkownik - za pomocą loginu i hasła - będzie mógł wejść na swoje szpitalne konto pacjenta i uzyskaćwgląd do zasobów swojej elektronicznej dokumentacji medycznej gromadzonej przez dany szpital.

- Jakie są najważniejsze korzyści dla pacjenta związane z modułem e-rejestracji?

- Przede wszystkim, bez konieczności przychodzenia dla szpitala pacjent będzie mógł założyć sobie konto w placówce, np. za pomocą węzła krajowego - korzystając z dostępu do usług publicznych poprzez serwis login.gov.pl lub profil zaufany w systemie ePUAP - albo wysyłając do placówki stosowny formularze rejestracyjny online. W tym ostatnim przypadku ktoś z personelu szpitala będzie oczywiście potwierdzał tożsamość osoby, która przesłała internetowy formularz.

Posiadając jużkonto w systemie e-rejestracji szpitalnej, będzie można, między innymi:

• Sprawdzić wolne terminy wizyt
• Zdalnie zarejestrować się (za pomocą e-skierowania) w poradniach specjalistycznych, bez konieczności dzwonienia na call center
• Dokonać zdalnej rezerwacji terminu wizyty, który zostanie zweryfikowany i potwierdzony przez szpital
• Zdalnie ustalić termin przyjęcia na oddział szpitalny.

Pacjent będzie też miał możliwość korzystania ze wszelkich kanałów powiadomień, np. sms-owego czy mailowego, przypominających o potwierdzonych terminach wizyt, badań czy hospitalizacji. Ponadto, po każdej wizycie ambulatoryjnej czy hospitalizacji, dzięki posiadaniu szpitalnego konta, pacjent będzie miał dostęp do swojej dokumentacji medycznej wytworzonej w danym szpitalu. Nie będzie więc już np. musiał składać zapotrzebowania na papierowy odpis dokumentacji lub czekać na płytę CD czy pdf.

Wszelkie informacje w ramach wewnętrznej szpitalnej dokumentacji, dotyczące danego pacjenta będą posegregowane w odpowiednim folderze, m.in. na hospitalizacje, porady czy diagnostykę i gotowe do pobrania przez pacjenta. Natomiast lekarz zdecyduje, jakiego rodzaju dokumentację udostępnić na portalu pacjenta. Jeśli np. w czasie dłuższego pobytu w szpitalu wykonywano wiele badań kontrolnych, nie trzeba ich wszystkich udostępniać, a tylko te najważniejsze, przydatne w dalszym postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym.

Co bardzo ważne, cała dokumentacja udostępniana pacjentowi na jego szpitalnym koncie będzie od razu cyfrowo podpisana, a tym samym autoryzowana kwalifikowanym certyfikatem przez lekarza (m.in. ePUAP, PUE ZUS czy podpis osobisty z dowodu osobistego). Chodzi o to, żeby nie było żadnych wątpliwości, że jest to dokumentacja medyczna oraz, aby nie była kwestionowana przez inne podmioty czy kolejnych lekarzy, do których trafi pacjent.

- Z jakich jeszcze możliwości będzie mógł korzystać pacjent UCK dzięki e-portalowi, który ma ruszyć na stronie internetowej szpitala?

- Poza posiadaniem szpitalnego konta, dostępem do dokumentacji, a także możliwością e-rejestracji, e-portal będzie miał też wiele innych funkcjonalności. Np. jeśli pacjent otrzymał już potwierdzenie przyjęcia na operację w określonym terminie, wówczas w specjalnej zakładce w e-portalu umieszczone zostaną specjalnie sprofilowanezalecenia dotyczące tego, jak należy się przygotować do konkretnego zabiegu czy hospitalizacji.

Kolejną możliwością w ramach szpitalnego konta pacjenta jest przeprowadzanie wideo- i telekonsultacji. Pacjent rejestrując się np. w poradni specjalistycznej będzie mógł zaznaczyć preferowaną przez siebie formę kontaktu - czy ma to być wizyta osobista, czy wideokonsultacja. Oczywiście w każdym przypadku o sposobie udzielenia świadczenia zadecyduje lekarz.

- Jak ramach projektu wdrażaniem e-usług będzie wyglądała obsługa elektronicznych zwolnień lekarskich?

- Jak wiadomo obecnie e-zwolnienia lekarze wystawiają przez portal ZUS-u. Natomiast w połowie lutego br. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował o doprecyzowaniu dokumentacji integracyjnej, pozwalającym dostawcom systemów szpitalnych zaimplementować wystawianie e-zwolnień za pomocą HIS-ów. To będzie duże ułatwienie w pracy lekarzy i placówek medycznych.

Dziś jest bowiem tak, że lekarz chcąc wystawić e-zwolnienie np. w ramach teleporady musi mieć otwarty system szpitalny, a niezależnie od tego musi zalogować się do swojego konta w ZUS-ie. Teraz będzie mógł to zrobić w HIS, a informacja z systemu szpitalnego trafi do ZUS-u. Będzie więc mniej logowań - łatwiej, sprawniej i szybciej.

- Rozbudowanie systemu informatycznego, m.in. o kolejne moduły e-usług to duże przedsięwzięcie i wymaga bardzo dobrej współpracy szpitala z dostawcą rozwiązań. Co stanowi największe wyzwanie przy wdrażaniu tak szerokiej palety cyfrowych narzędzi?

- Zadanie jest oczywiście złożone. Mamy już za sobą gigantyczną pracę całego zespołu koncepcyjnego z udziałem Ministerstwa Zdrowia, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (obecnie Centrum e-Zdrowia) i ekspertów ze strony szpitali.

Teraz jesteśmy na etapie intensywnych działań przede wszystkim po stronie dostawców e-usług i partnerów przedsięwzięcia - szpitali uczestniczących w projekcie. Poruszamy się już w ramach sztywnych, szczegółowych wymogów przetargowych. Przyjęte zostały realne terminy dostarczania    i uruchamiania poszczególnych e-usług oraz całego modelu.

Dostawcy rozwiązań podchodzą w bardzo odpowiedzialny sposób do całego projektu, angażując znaczne zasoby osobowe, programistyczne czy analityczne, aby sprostaćwszystkim wymogom e-usług. W kolejnych miesiącach tego roku otrzymamy wszystkie zaplanowane moduły.

To dla nas poważne wyzwanie, wiążące się z koniecznością przeprowadzenia zmian organizacyjnych w placówce. Dostaniemy bowiem potężne narzędzie w postaci m.in. wszystkich wymienionych wcześniej e-usług. Pacjenci zaczną zakładać swoje szpitalne konta, musimy więc wcześniej przygotować wewnątrzszpitalne struktury, procedury i zasoby kadrowe, by sprawnie obsługiwać kompleks e-usług. Ten etap zaangażowania szpitala w to przedsięwzięcie rozpoczniemy, kiedy tylko trafiądo nas wszystkie narzędzia i rozwiązania.

Konieczne będzie m.in. wewnętrzne przetestowanie całego modelu od strony informatycznej, a następnie wdrożenie do pracy zespołu osób odpowiedzialnych za poszczególne obszary e-usług. Czeka nas więc przede wszystkim intensywna pracy organizacyjna i szkoleniowa. Realizacja całego projektu ma trwać do końca 2021 roku.

- W jakim stopniu we wspomniane zmiany organizacyjne i szkolenia zostaną zaangażowani pracownicy medyczni, w tym lekarze?

- Lekarze powinni m.in. obsługiwać cały proces nadzoru nad pacjentami, aby nie przychodzili np. co miesiąc na wizyty kontrolne, kiedy nie są one konieczne. Pacjent, chociażby z nadciśnieniem tętniczym lub cukrzycą, po pierwszorazowej stacjonarnej wizycie, w ramach swojego szpitalnego konta będzie mógł wpisywać wyniki pomiarów najważniejszych parametrów.

Lekarz prowadzący tegoż pacjenta będzie mógł zdalnie zlecać takie pomiary. Kiedy ich nie zleci lub pacjent nie prześle wyniku, wysłane zostaną e-powiadomienia ze stosownym przypomnieniem. Ma to służyć unikaniu zbędnych wizyt kontrolnych i spowodować, że to lekarz - na podstawie regularnie zlecanych i otrzymywanych parametrów - zdecyduje, kiedy pacjent osobiście powinien zjawić się w poradni.

Dla pracowników Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, w tym oczywiście lekarzy, dostawca szpitalnego systemu informacyjnego i modułów e-usług, firma CGM, przeprowadzi szkolenia w zakresie realizacji poszczególnych elementów projektu.

Nasz szpital należy do bardzo zaawansowanych pod względem wdrożonych już technologii informatycznych, dlatego jestem dobrej myśli, jeśli chodzi o wdrożenie projektu e-usług w UCK.

***
Z kim rozmawialiśmy

Dr inż. Marcin Wojciechowski jest absolwentem Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej, uzyskał stopień doktora inżyniera z wyróżnieniem w Katedrze Technologii Leków i Biochemii, specjalizując się w komputerowym modelowaniu molekularnym leków przeciwnowotworowych, białek i DNA.

Od 2006 r. jest kierownikiem Działu Teleinformatyki w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku. Aktywnie uczestniczy w kilkunastu projektach informatycznych i telemedycznych o zasięgu lokalnym i krajowym. Propagator jednolitych standardów wykorzystywanych w szpitalnych systemach informacyjnych. Członek zespołu projektowego i nadzoru budowy Centrum Medycyny Nieinwazyjnej - jednego z najnowocześniejszych technologicznie obiektów medycznych w Polsce.

Dr inż. Marcin Marcin Wojciechowski jest finalistą konkursu CIO 2013, IT Leader 2015. Dzięki jego zaangażowaniu UCK w Gdańsku otrzymało nagrodę Innowacyjny Szpital w 2014 roku.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.

• E-ZDROWIE
• UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE W GDAŃSKU
• E-USŁUGI
• E-REJESTRACJA
• INFORMATYZACJA OCHRONY ZDROWIA
• CYFRYZACJA SZPITALI
• MARCIN WOJCIECHOWSKI